In Haarlem bestaat een unieke aanpak gericht op de veiligheid van kwetsbare groepen, zoals dak- en thuislozen, mensen met een acute zorgvraag en vluchtelingen. De politie, gemeentelijke handhavers en Alpha Security werken daarin samen om veiligheidsvraagstukken rondom opvanglocaties te beheersen. Deze aanpak met concrete resultaten dient als voorbeeld voor andere steden in Nederland. In een interview spreekt Marijke Aukema van Bedrijf & Samenleving Haarlem over de samenwerking met Dennis Cornelissens van de politie en Michel van Loo van Alpha Security.
Dennis Cornelissens is coördinator Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) bij de politie. Michel van Loo richt zich binnen Alpha Security op de maatschappelijke opvang en maatschappelijk verantwoord beveiligen. Samen geven zij vorm aan de unieke Haarlemse samenwerking.
Een noodzakelijke samenwerking
Cornelissens benadrukt dat de politie in Haarlem jaarlijks met een aanzienlijk aantal meldingen van personen met een acute zorgvraag te maken heeft. “Alleen al in Haarlem ontvangen we jaarlijks zo’n 3.700 meldingen over verwarde personen. De politie heeft onvoldoende capaciteit om dit probleem alleen op te lossen,” legt hij uit. Daarom is de samenwerking met gemeentelijke handhavers en het ondersteuningsteam van Alpha Security essentieel om adequaat op te treden, bijvoorbeeld door spanningen vroegtijdig te de-escaleren.
Van Loo voegt hieraan toe: “De samenwerking met de politie en handhaving in Haarlem is uniek. Voor zover mij bekend bestaat dit nergens anders.” Hij prijst de hechte samenwerking, die zich kenmerkt door tweerichtingsverkeer en niet alleen gericht is op preventie en handhaving, maar ook op het bieden van zorg en veiligheid aan deze kwetsbare groepen.
Het Alpha Ondersteuningsteam (AOT)
Het AOT vervult een essentiële rol in de samenwerking. Door dit team zijn er 24/7 beveiligers op afroep beschikbaar. Wanneer zij moeten ondersteunen verschijnen minimaal twee beveiligers bij de aangesloten opvanglocaties en als er geen verzoek tot ondersteuning is, rijden ze langs alle aangesloten locaties. Op basis van het OGGZ-convenant, ontvangen zij relevante veiligheidsinformatie over recente gebeurtenissen en de personen die daarbij betrokken waren. Cornelissens legt uit: “Alpha heeft toestemming van de politie om te werken op de openbare weg. Deze is verdiend doordat ze zich de afgelopen 25 jaar hebben bewezen als betrouwbare partner met een specialisatie in de beveiliging van maatschappelijke opvanglocaties.”
Het AOT werkt informatiegestuurd. Ze worden opgeroepen bij signalen die wijzen op een mogelijke escalatie van situaties waarin personen uit de ‘doelgroep’ (daklozen, mensen met een acute zorgvraag en vluchtelingen) betrokken zijn.
Van Loo vertelt over enkele situaties waarin het AOT een cruciale rol speelde: “Onlangs gooide een persoon uit de doelgroep een molotovcocktail naar een ander. Dankzij het optreden van het AOT miste hij zijn doel en kon hij direct worden overgedragen aan de politie.”
Het AOT is binnen Alpha Security geen op zichzelf staande dienstverlening, maar versterkt de ervaren beveiligers op opvanglocaties. Het effect van het AOT (en de collega-beveiligers op locatie) wordt versterkt doordat beide werken vanuit dezelfde informatiepositie en wanneer nodig continu met elkaar in contact staan.
Op de vraag van Marijke waarin ze het verschil maken, vertelt Van Loo over een voorval: “Een verward persoon kwam de publiekshal van de gemeente binnen. Door zijn gedrag waren de beveiligers al alert. Toen de man naar de bovenverdieping liep, overgoot hij zichzelf met benzine en probeerde hij het aan te steken. Dankzij de alerte beveiliger op de eerste verdieping kon er direct worden ingegrepen. Zowel de man als de omstanders bleven veilig.”
Gemeentelijke betrokkenheid
Een belangrijke pijler onder het succes van deze samenwerking is de actieve betrokkenheid van de gemeente Haarlem. Cornelissens verduidelijkt: “We hebben ons als politie hard gemaakt om de beveiliging op de diverse opvanglocaties niet meer te laten inhuren door de zorgaanbieder, maar door de gemeente Haarlem. We zagen te vaak dat beveiligers niet communiceerden over voorvallen die zich in of rondom de locaties voordeden, terwijl het voor de politie wel belangrijk was om hiermee bekend te zijn. Door de gemeente als opdrachtgever voor Alpha te laten fungeren, ontstaat er een situatie waarin beveiligers transparant kunnen rapporteren over alles wat er speelt.”
Succesverhalen
Naast het voorkomen van incidenten zijn er tal van positieve voorbeelden van de samenwerking. Een bijzonder succes is de ‘chillplek’ voor dak- en thuislozen op een ponton, gelegen naast de 24-uurs opvang in het centrum van Haarlem. Van Loo legt uit: “We hebben deze speciale plek voor dak- en thuislozen eerst samen met de politie en de gemeente besproken, waarbij we de voor- en nadelen zorgvuldig afwogen. Uiteindelijk is het project omarmd door de gemeente, en de keuze voor een ponton is een groot succes! Nu hopen we nog op een dak boven de plek, zodat de doelgroep ook droog kan staan.”
Een ander opmerkelijk succesverhaal betreft de bestrijding van criminaliteit. Cornelissens vertelt: “We zagen een aanzienlijke toename van inbraken in de parkeergarages in Haarlem. Dankzij gerichte inzet van Alpha en met ondersteuning van de politie heeft Alpha de daders binnen vier dagen kunnen aanhouden.” Deze samenwerking illustreert niet alleen de effectiviteit van de gezamenlijke aanpak, maar ook het vermogen om adequaat te reageren in situaties die daarom vragen.
Informatie-uitwisseling en veiligheid
De samenwerking tussen de politie, gemeente en Alpha Security gaat verder dan alleen het bestrijden van incidenten. De informatie die Alpha Security deelt met de politie, handhaving en andere ketenpartners is essentieel voor het verbeteren van de veiligheid in Haarlem. Van Loo wijst op een zorgwekkende trend: “We zien een toename van het aantal heroïnegebruikers. Deze informatie is van cruciaal belang voor onze ketenpartners, zowel voor hun veiligheid - er is immers een verhoogd risico op prikincidenten met vuile naalden – als voor het aanpassen van beleid.”
De kracht van samenwerking
Deze publiek-private samenwerking is een voorbeeld van hoe in gezamenlijkheid een veilige omgeving gecreëerd kan worden voor kwetsbare groepen. Van Loo concludeert: “De kracht van deze samenwerking ligt in open communicatie, onderling vertrouwen, het delen van informatie en het snel handelen wanneer dat nodig is. We hebben aangetoond dat je met de juiste inzet en samenwerking echt een verschil kunt maken.”
Cornelissens voegt hieraan toe: “De politie kan dit niet alleen. Het is de samenwerking met Alpha Security en de gemeentelijke handhaving die ervoor zorgt dat we het probleem van verwarde personen en andere kwetsbare doelgroepen effectief kunnen aanpakken.”
Deze samenwerking is een inspirerend voorbeeld dat navolging verdient in heel Nederland. Door proactief en gezamenlijk op te treden, worden problemen tijdig aangepast en ontvangen personen uit kwetsbare groepen een veiligheidszorg die beter aansluit op hun situatie. Het resultaat is een veiligere samenleving voor iedereen.